2 ส.ค.64 มูลนิธิรณรงค์หยุดพนัน ร่วมกับ เครือข่ายสื่อสร้างสรรค์เพื่อการขับเคลื่อนสังคม จัดเสวนาออนไลน์ เรื่อง    “คนดังโชว์หวย ความถูกต้องเหมาะสม และผลประโยชน์” มีนักวิชาการ ภาคประชาสังคม และสื่อมวลชนร่วมเสวนา

นายธนากร คมกฤส เลขาธิการมูลนิธิรณรงค์หยุดพนัน กล่าวว่า “จากการติดตามของเครือข่ายสื่อสร้างสรรค์เพื่อขับเคลื่อนสังคมหรือมีเดียมูฟ พบว่า ในไอจีของดาราที่นิยมโพสต์ภาพและเรื่องราวการซื้อหรือการถูกหวยทีละมาก ๆ ของตน จำนวนยอดผู้ติดตามและกดไลค์จะสูงขึ้นมากเป็นสอง-สามเท่าทุกครั้งเมื่อเทียบกับการโพสต์เรื่องอื่น ๆ แสดงให้เห็นว่าเรื่องหวยเป็นประเด็นที่มีประชาชนจำนวนหนึ่งสนใจติดตาม อย่างไรก็ดี จากการสำรวจความคิดเห็นของประชาชน เรื่อง “ดาราโชว์หวยประชาชนคิดอย่างไร” มีตอบแบบสอบถามทั้งสิ้น 471 คนในช่วงวันที่ 15-19 กรกฎาคมที่ผ่านมา มีเสียงสะท้อนที่น่าสนใจหลายประการ โดย 82% เห็นว่าการที่ดารานักร้องมาโพสต์ภาพและเรื่องเล่าเกี่ยวกับการซื้อสลากฯของตน มีผลทำให้คนไทยอยากซื้อสลากฯหรือเล่นหวยมากขึ้น ขณะที่ 81% มีความเห็นว่าการที่ดารามาโพสต์ภาพโชว์การซื้อหวยทีละมาก ๆสิบยี่สิบใบ เป็นการกระทำที่ไม่เหมาะสม รวมถึงการโพสต์ภาพที่โชว์ว่า “ลูกให้โชค” หรือการโพสต์เพื่อหวังผลในการสร้างคะแนนนิยมส่วนตัว ประชาชนก็เห็นว่าไม่เหมาะสมเช่นเดียวกัน โดยมีสัดสวนของคำตอบสูงถึง 84% และ 89% เลยทีเดียว ส่วนข้อสุดท้ายถามว่า “คิดว่าการใบ้หวยควรเป็นสิ่งผิดกฎหมายหรือไม่?” พบว่า 60% คิดว่าไม่ควรผิดกฎหมาย  ทั้งหมดนี้สะท้อนว่า ในสายตาประชาชน การใบ้หวยไม่ใช่เรื่องคอขาดบาดตายขนาดต้องผิดกฎหมาย แต่เรื่องการโพสต์โชว์การซื้อหรือถูกหวยมาก ๆ ของดาราทั้งหลายก็เป็นเรื่องที่สังคมเห็นว่าเกินขีดของความเหมาะสม  จึงอยากเตือนบรรดาคนดังต่าง ๆ ที่นิยมโพสต์โชว์เรื่องนี้ว่า การโฆษณาที่ทำให้คนคิดว่าจะถูกหวยหรือชนะพนันต่าง ๆ ได้ง่าย ๆ เป็นการหลอกลวงและทำร้ายผู้คน เพราะว่ามันผิดจากความเป็นจริง” นายธนากรกล่าวทิ้งท้าย

ดร.วิเชียร  ตันศิริคงคล นักวิชาการด้านนิติศาสตร์และรัฐศาสตร์ กล่าวว่า การใบ้หวยในสังคมไทยมีมาอย่างยาวนาน เพียงแต่ว่าตอนหลังมีรูปแบบเปลี่ยนไป และ­­­  นอกจากนั้น ยังเข้าข่ายผิด พ.ร.บ.สลากกินแบ่งรัฐบาล ในกรณีซื้อสลากชุดทีละมาก ๆเป็นสิบ ๆใบ หรือการซื้อสลากฯเกินราคา  เพราะเป็นการพบเห็นการกระทำผิดแล้วไม่แจ้งเจ้าหน้าที่รัฐ อีกทั้งยังช่วยสนับสนุนและโฆษณาเผยแพร่อีกด้วย    อีกความผิดหนึ่งคือความผิดตามมาตรา 14 ใน พ.ร.บ.คอมพิวเตอร์ ที่อาจตีความได้ว่าเป็นการนำข้อมูลในลักษณะบิดเบือนเข้าสู่ระบบคอมพิวเตอร์ซึ่งกฎหมายนี้เขียนครอบคลุมในกรณีลักษณะนี้ไว้ด้วย    อยากฝากให้หน่วยงานภาครัฐอย่างกระทรวงดีอีเอส รวมถึงสำนักงานสลากกินแบ่งรัฐบาลออกมาปกป้องผู้บริโภคให้มากกว่านี้” ดร.วิเชียรกล่าว

            ด้านนักวิชาการด้านสื่อมวลชนและครอบครัว  ดร.สรวงมณฑ์  สิทธิสมาน กล่าวว่า การโพสต์โชว์หวยของเหล่าคนดังนั้น แน่นอนว่าเป็นการต้องการเพิ่มยอดไลค์ ซึ่งเป็นตัวชี้วัดความนิยม และนำไปสู่การเข้ามาของสินค้าและรายได้ ส่วนการนำลูกเข้ามาเกี่ยวข้องในการเสี่ยงโชค  อาจส่งผลต่อเด็กโดยไม่รู้ตัว  หนึ่งคือ ทำให้เกิดพฤติกรรมเลียนแบบพ่อแม่ บ่มเพาะให้เด็กเห็นว่าการเสี่ยงโชคเป็นเรื่องปกติและกระทำตามในวันใดวันหนึ่ง  สองคืออาจเกิดการเปรียบเทียบ หากพ่อแม่ชอบนำลูกของตนไปเทียบกับเด็กอื่น ว่าทำไมลูกบ้านนั้นให้โชค ทำไมลูกบ้านเราเป็นตัวซวย  คำพูดในทำนองนี้ผู้ใหญ่อาจคิดว่าไม่เป็นไร  แต่สำหรับเด็กแล้วเขากำลังถูกประทับตราลงไปในตัวตนที่กำลังจะเติบโต  และสามคือ การเอาภาพและข้อมูลของเด็กลงในอินเตอร์เน็ตอาจนำภัยมาถึงตัวเด็กได้เพราะมีมิจฉาชีพที่จ้องแสวงประโยชน์จากเด็กอยู่   อยากฝากถึงสถาบันครอบครัว ควรรักลูกอย่างถูกต้องและเหมาะสม  พฤติกรรมซ้ำๆของพ่อแม่จะนำไปสู่พฤติกรรมใหม่ของลูก ซึ่งเป็นสารตั้งต้นในการออกแบบชีวิตลูกว่าจะเป็นแบบไหน   พ่อแม่อยากเล่นหวยก็เล่นไป แต่อย่าเอาลูกมาเกี่ยวข้องด้วย” ดร.สรวงมณฑ์กล่าว

ผศ.เจริญเนตร  แสงดวงแข หัวหน้าสาขาวาชานิเทศศาสตร์ คณะนิเทศศาสตร์ มหาวิทยาลัยหาดใหญ่ กล่าวว่า  “ดาราหรือคนดังคือผู้มีอิทธิพลทางความคิด  เป็นภาพจำให้ผู้ชมอยากมีชีวิตตามแบบ  เพราะเป็นผู้มีแรงดึงดูดใจ ซึ่งเมื่อมาประกอบกับพื้นฐานเดิมของผู้ชม จะทำให้ผู้ชมเกิดพฤติกรรมคล้อยตาม  เช่นในสถานการณ์ที่โควิดระบาดหนักอยู่นี้อาจทำให้ผู้ชมบางคนหันมาซื้อหวยมาก ๆ อย่างที่ดาราทำและทำให้เสียเงินที่ควรเก็บไว้ใช้ยามยากออกไป   ฉะนั้น ความน่าเชื่อถือของดาราคนนั้น บวกกับความถี่ของการโพสต์ บวกกับเนื้อหา ซึ่งในกรณีนี้คือเรื่องหวย  จะเป็นสิ่งที่ส่งอิทธิพลต่อผู้ชมมากน้อยแตกต่างกันไป   ตัวดาราที่ออกมาโพสต์โชว์หวยเช่นนี้อาจหวังผลในการสร้างตัวตน สะสมความน่าสนใจของตน เพื่อให้ตนมีอิทธิพลทางความคิดต่อผู้ชมมากขึ้น ๆ และนำมาซึ่งการเลียนแบบพฤติกรรม  มากขึ้นก็เลียนแบบบุคลิกภาพ หรือถึงขั้นเลียนแบบจิตใจเลย อยากให้ผู้ชมรู้เท่าทันการประกอบสร้างเรื่องที่นำมาสู่การสร้างตัวตนของดาราพวกนี้ ที่อาจมีการหวังผลทางธุรกิจหรือผลประโยชน์อื่นๆ”

ด้าน นางศจี วงศ์อำไพ ผู้ประกาศข่าว ช่อง 7HD กล่าวว่า สื่อมวลชนมีความสำคัญมาก การนำเสนอข่าวหรือรายการในลักษณะเอาใจคอหวยนั้นมีผลต่อเรตติ้งของแต่ละสถานี ตนอยากให้สื่อคำนึงถึงผลกระทบทางสังคมที่จะตามมามากกว่าเรื่องเรตติ้ง  การออกมาโพสต์โชว์หวยของดารานั้นคงต้องดูที่เจตนา  บางคนโพสต์ด้วยความดีใจเพราะไม่เคยถูกหวยมาก่อนก็ต้องให้ความเป็นธรรม แต่ประเภทที่โพสต์ทุกงวดต้องดูว่าเขามีเจตนาอะไร   มีอะไรที่ต้องการมากไปกว่านี้หรือเปล่า ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับจิตสำนึกของดาราคนนั้น อยากให้ดารามองว่า แม้ดาราไม่มีจรรยาบรรณกำกับที่ชัดเจน แต่ก็ใช้จริยธรรมและสำนึกรับผิดชอบต่อสังคมกำกับตัวเองได้  ทั้งนี้เพื่อรักษาสมดุลในการนำเสนอชีวิตของตัวเอง เพราะบางเรื่องมันส่งผลกระทบต่อสังคมในวงกว้าง”  คนสื่อตัวจริงกล่าว